ISO 148-1 Metalik Malzemeler - Charpy Vurma Deneyi - Bölüm 1: Deney Metodu

Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından geliştirilen ISO 148-1 standardının bu kısmı, metalik malzemelerin darbe testinde emilen enerjiyi tespit etmek için Charpy sarkaç darbe test yöntemini açıklamaktadır. Bu standart ülkemizde Türk Standartları Enstitüsü tarafından şu başlıkla yayınlanmıştır: TS EN ISO 148-1 Metalik malzemeler - Charpy vurma deneyi - Bölüm 1: Deney metodu.

Charpy vurma testi, ya da testi Charpy V-çentik testi, bir yüksek gerilme hızı testidir. Bu test sırasında belli bir yükseklikte döndürülen bir sarkaç, standart çentikli bir numuneye çarpılarak oluşan darbe izi incelenmektedir. Vurma testi ile, vurulma sırasında numune tarafından emilen enerji miktarı ölçülmektedir. Standart Charpy-V çentik örneği 55 milimetre uzunluğunda, 10 milimetre bir dikdörtgendir. Bir yüzünde 0,25 milimetre uç yarıçapına sahip 2 milimetre derinliğinde bir çentik bulunmaktadır.

Test numunesi tarafından, kırılma sırasında emilen enerji miktarı ölçülür ve bu değer malzemenin çentik tokluğunun bir göstergesidir. Sarkaç test sırasında salınır ve salıncağın yüksekliği, numunenin kırılmasında emilen enerji miktarının bir ölçüsü olmaktadır. Genel olarak test üç kere tekrarlanır ve sonuçların ortalaması alınır. Alternatif olarak, bir geçiş eğrisi oluşturmak için testler çeşitli sıcaklıklarda gerçekleştirilir.

ISO 148-1 standardı, V-çentik ve U-çentik Cahrpy test yöntemlerini açıklamaktadır. Bu testler ile, bir metalin kırılgan veya sünek olarak sınıflandırılıp sınıflandırılamayacağı anlaşılmış olmaktadır. Kırılgan bir metal, test sırasında az miktarda enerji emerken, sert bir sünek metal büyük miktarda enerji emmektedir. Bir kırık yüzeyin görünümü, meydana gelen kırık tipi hakkında bilgi vermektedir. Gevrek bir kırılma parlak ve kristalli olurken, sünek bir kırılma donuk ve lifli olmaktadır.

Kuruluşumuz tarafından metalik test hizmetleri çerçevesinde verilen hizmetler arasında ISO 148-1 standardı testleri de bulunmaktadır.