Özel Denetimler

İşletme yönetimleri, çoğu zaman özel uzmanlık gerektiren konularda durumlarının tespit edilmesi ihtiyacını duymaktadır. Örneğin işletmenin ve marka dğerinin denetlenmesi ve değerlendirilmesi gibi. Ya da durum tespit (due diligence) çalışmalarının yapılması gibi. Durum tespit çalışmaları, işletmenin mali durumunun belirlenmesi ve risk analizlerinin yapılması gibi çalışmalardır. Genelde satın alınacak veya devredilecek işletmeler için bu tür denetimler yapılmaktadır. Neticede işletmenin olumlu ve olumsuz yönleri ortaya çıkarılmış olmaktadır.

Mali durum tespiti, (due diligence denetimleri), işletmelerin yasal ve vergisel risklerinin belirlenmesi bakımından son beş hesap döneminin denetlenmesi çalışmalarıdır. Genelde vergi danışmanlığı ya da bağımsız denetim hizmeti almamış olan işletmeler, beklenmedik soruşturmalara uğramamak için durum tespiti yaptırmaktadır.

İşletme riskleri tespit edilirken, işletmenin tüm satış kayıtları (faturalar ve irsaliyeler) incelenmekte, resmi kuruluşlara verilen beyannameler incelenmekte, ihtilaflı konular ele alınmakta, işletmenin yasal defter ve belgeleri ve saklama koşulları incelenmekte, müşteri ve satıcılar ile olan sözleşmeler ele alınmakta, işletme varlıklarının şirkete faydalı olup olmadıkları araştırılmakta, düşük değerli veya değersiz varlıklar tespit edilmekte ve işletme yükümlülükleri sorgulanmaktadır. Bu özel denetimler ile işletmeler risklerini ayrıntılı olarak öğrenmekte ve bilinçli bir risk yönetimi uygulama imkanı bulmaktadır.

Yetkili kuruluşlar tarafından verilen özel denetimlerden biri de işletmede kurulu olan iç kontrol sisteminin ve uygulamasının gözden geçirilmesidir. Bu denetim sisteminin işletme yönetimi tarafından öngörüldüğü şekilde uygulanması, işletme başarısı için önemli rol oynamaktadır. Bu özel denetimde, işletmede var olan iç kontrol sisteminin güvenilir olup olmadığı gözden geçirilmekte ve denetlenmekte ve zayıf noktaları ve uyulmayan kısımları çözüm önerileri ile birlikte rapor edilmektedir.

Bir başka özel denetim hizmeti ciro denetimidir. Bu çalışma özellikle bayilik, distrübütörlük, royalty, franchising ve benzeri şekilde ciroya endekslenmiş kiralama sözleşmelerinde, cironun sözleşmeye uygun şekilde denetlenmesini içermektedir.